Advertentie
Hoog boven Brasschaat vertelt een drone ons het verhaal van het bos: een wereldprimeur die inzicht geeft in de gezondheid van bomen en de impact van klimaatverandering.
In het bos De Inslag in Brasschaat (België) vliegt vanaf mei 2025 dagelijks een bijzondere drone van de Universiteit Antwerpen, uitgerust met zeven geavanceerde instrumenten. De drone voert autonoom en simultaan klimaatsmetingen uit, een wereldprimeur die een belangrijke stap betekent in het onderzoek naar de gezondheid van bomen en de effecten van klimaatverandering.
De drone legt elke dag een vast traject van ongeveer dertig minuten af, enkele tientallen meters boven het bladerdek. Onderweg meet hij onder meer de temperatuur van de boomkruinen, registreert hij nauwkeurig de bladkleur en detecteert hij hoeveel licht de bomen uitstralen. “Met één vlucht kunnen we al zien welke bomen last hebben van droogtestress,” legt professor Ivan Janssens (Global Change Ecology Centre, UAntwerpen) uit. “De huidmondjes van bladeren sluiten bij droogte, waardoor een boom opwarmt. Onze sensoren kunnen dat onmiddellijk registreren.”
De combinatie van zeven sensoren aan boord is uniek. Traditionele drones kunnen meestal slechts één of twee instrumenten dragen. De technologie werd ontwikkeld in samenwerking met het Belgisch-Limburgse DroneMatrix en met steun van het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO). De verzamelde data biedt wetenschappers ongeziene inzichten in fotosynthese, waterbalans, boomgezondheid en zelfs het risico op natuurbranden.
Het project bouwt voort op bijna 30 jaar onderzoek in De Inslag, waar een 40 meter hoge meettoren van de Universiteit Antwerpen en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) al jarenlang cruciale klimaatdata verzamelt. De site maakt deel uit van het Europese Integrated Carbon Observation System (ICOS), een netwerk van meetstations dat de koolstofcyclus monitort.
In de jaren '90 was het Brasschaatse bos nog ernstig aangetast door zure regen en stootte het zelfs meer CO₂ uit dan het opnam. Vandaag is de situatie drastisch verbeterd: het bos neemt jaarlijks meer dan 400 gram CO₂ per vierkante meter op. “We hebben hier een uitzonderlijk lange meetreeks opgebouwd. Er zijn maar weinig plekken ter wereld waar je de impact van milieuveranderingen zo gedetailleerd kunt opvolgen,” benadrukt Janssens.
Ook rector Herwig Leirs en de burgemeester van Brasschaat waren aanwezig bij de inhuldiging van de drone. Leirs, zelf bioloog, onderstreepte het belang van jarenlang ononderbroken ecologisch onderzoek: “Ecologische processen spelen zich af over lange tijdspannes. Alleen met continu onderzoek kunnen we echt begrijpen wat er in onze ecosystemen gebeurt.”
Volgens Vlaams minister-president Matthias Diependaele, bevoegd voor innovatie, bewijst dit project opnieuw dat Vlaanderen een voorloper is op het vlak van wetenschappelijk onderzoek. “Doorbraakonderzoek zoals dit draagt bij aan duurzame oplossingen en versterkt de Vlaamse kennisregio,” stelde hij.
De nieuwe onderzoeksdrone markeert zo een innovatieve mijlpaal in het Vlaamse klimaatonderzoek — en misschien zelfs ver daarbuiten.
