Werkgeheugen

MSI laat beelden zien van CAMM2 geheugenmodules voor desktop, einde DIMM-modules in zicht?

De CAMM-standaard was oorspronkelijk bedoeld voor gebruik in laptops. Met als voornaamste doel om SODIMM-modules te vervangen die relatief veel ruimte innamen en geheugensnelheden beperkten. De technologie werd oorspronkelijk door Dell ontwikkeld, maar inmiddels is er een JEDEC specificatie vastgelegd voor CAMM2-modules en is het de gedoodverfde opvolger van SODIMM, en mogelijk zelfs DIMM.

JEDEC lijkt veel vertrouwen in de standaard te hebben aangezien de organisatie druk bezig is met het door ontwikkelen van de CAMM2-standaard. Dit is logisch aangezien de CAMM-standaarden verschillende problemen oplossen die veroorzaakt werden door de SODIMM-standaard. Laptops met CAMM(2)-modules kunnen dunner zijn en de geheugensnelheid is niet langer gelimiteerd tot 6400 MT/s. Daarnaast moeten de modules ook iets zuiniger zijn.

Het is echter minder duidelijk wat de voordelen zouden zijn voor desktop PC’s. De ruimtebesparing kan handig zijn voor de kleinste SFF-systemen, maar deze worden vaak geleverd met eigen moederborden waarbij de standaard sowieso geïncorporeerd kan worden. Wel zijn de modules een stuk lager dan we nu gewend zijn en maakt dit nieuwe (lucht)koeler ontwerpen mogelijk voor de processor. De CAMM2-standaard biedt niet inherent veel hogere snelheden dan DIMM dat doet, maar hier zou in de toekomst verandering in kunnen komen. Door gebruik van CAMM2 modules kunnen de koperen verbindingen in het moederbord korter zijn, wat efficiënter is, maar ook het ontwerp van moederborden makkelijker maakt. Een laatste voordeel kan zijn dat een enkele module dual-channel aangestuurd kan worden. Hierdoor is er minder materiaal en ruimte nodig voor dezelfde prestaties in bandbreedte. Dit zou theoretisch kosten kunnen besparen, maar dat zal waarschijnlijk in eerste instantie niet zo zijn.

Verschillende moederbord fabrikanten lieten op Computex 2024 al moederborden zien die compatibel zijn met CAMM2-modules, maar nu heeft MSI via een livestream een dergelijk moederbord in actie laten zien. Tijdens de livestream werden onder andere verbeterde prestaties en lagere productiekosten genoemd, voornamelijk door het eenvoudigere moederbord ontwerp. Ook zou CAMM2 minder problemen opleveren wanneer de geheugencapaciteit wordt verhoogd. Bij DDR5-DIMM is het goed mogelijk om een 32 GB-kit op 6400 MT/s te draaien, maar een 128 GB-kit haalt vaak slechts 5200 MT/s. Voor wie de pracht en praal van RGB op zijn DIMM-modules gaat missen is er ook al een oplossing. MSI toonde tijdens de livestream namelijk al een heatsink met RGB verlichting voor CAMM2-modules. 

Wel zitten er enkele nadelen aan de mogelijke overstap naar CAMM2. Een duidelijk nadeel is dat de modules meer oppervlakte van het moederbord in beslag nemen, dit zorgt ervoor dat de 24-pin connector op een andere locatie geplaatst moest worden op het door MSI getoonde moederbord. Dit kan problemen opleveren door te korte of te stugge kabels in bestaande systemen. Wellicht wordt dit probleem verholpen door de trend waarbij connectoren aan de achterkant van het moederbord worden geplaatst, wat weer een paar cm kan schelen. Een ander nadeel is dat de modules moeilijker te installeren zijn. Ze dienen namelijk met schroefjes vastgezet te worden op het moederbord, in plaats van het simpele vastklikken van DIMM-modules. JEDEC is met de rest van de industrie wel bezig met een bevestigings-standaard die geen schroefjes of gereedschap vereist. Het zal nog even duren voordat de CAMM2 standaard gemeengoed wordt op desktop, maar als de beloftes waargemaakt worden zou de overstap al snel kunnen worden ingezet.